Publikacje

Artykuły



Nowelizacja ustawy o ochronie przyrody

Dnia 29 maja 2017 roku Prezydent podpisał znowelizowaną ustawę o ochronie przyrody (Dz. U. z 2017r, poz.1074.), której data wejścia w życie to dzień 17 czerwca 2017 roku.

Nowelizacja ustawy o ochronie przyrody stanowi kompromis między przepisami obowiązującymi przed w/w nowelizacją, a tymi, które w mocy były do końca roku 2016. Wprowadzane zmiany są odpowiedzią na masowe protesty obywateli oraz organizacji eksperckich wynikające z szerzącej się od początku roku wycinki drzew. Sejm częściowo wycofał się ze swojego dotychczasowego stanowiska, biorącego pod uwagę w zasadzie jedynie interesy właściciela nieruchomości i przygotował zaostrzenie regulacji związanych z wycinaniem drzew. Osoba fizyczna, która planuje usunięcie drzew lub krzewów, rosnących na należącej do niej nieruchomości będzie musiała co do zasady dokonać zgłoszenia planowanej wycinki w urzędzie gminy. Przedstawiam poniżej opis najistotniejszych kwestii związanych z w/w nowelizacją.

Po pierwsze, zaostrzone zostają warunki dotyczące samego drzewa, które będzie można wyciąć z należącej do nas nieruchomości. Na podstawie nowego art. 83f ust. 4 w/w ustawy osoba fizyczna, będąca właścicielem nieruchomości, będzie zobowiązana do zgłoszenia chęci wycinki drzewa, jeśli grubość jego pnia na wysokości 5cm przekracza określone w ustawie wymiary. Przykładowo, nie będziemy mogli samowolnie wyciąć topoli czy klonu o grubości pnia powyżej 80cm, kasztanowca powyżej 65cm. Szczególne zaostrzenie dotyczy drzew szlachetnych – zgłoszenie jest konieczne przy grubości pnia większej niż 50cm. W takim przypadku będziemy zmuszeni wystąpić do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (a jeśli nieruchomość wpisana jest do rejestru zabytków – wojewódzkiego konserwatora zabytków).

Od chwili doręczenia zgłoszenia, na podstawie art. 83f ust. 6 w/w ustawy organ będzie miał 21 dni na dokonanie oględzin drzewa, a z kolei w ciągu 14 dni od ich przeprowadzenia, organ uprawniony będzie do wniesienia sprzeciwu w stosunku do planowanej przez nas wycinki. Co może być jego podstawą? Art. 83f ust. 14 w/w ustawy wskazuje przesłanki dla obligatoryjnego sprzeciwu, gdy wycięcie danego drzewa wymaga uzyskania zezwolenia lub w przypadku niewłaściwego uzupełnienia zgłoszenia, które złożyliśmy (mimo wezwania do uzupełnienia braków). Ponadto nowa ustawa wskazuje też przesłanki dla fakultatywnego wniesienia sprzeciwu, czyli sytuacji, w których organ może, ale nie musi sprzeciwić się usunięciu drzewa, gdy znajduje się ono na nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub na terenie przeznaczonym w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na zieleń lub na terenach objętych określonymi formami ochrony przyrody.

Jeśli organ wniesie sprzeciw, to zgodnie z art. 83f ust. 16 w/w ustawy właściciel nieruchomości będzie zmuszony wystąpić o zezwolenie na dokonanie wycinki, co wiąże się z dodatkowymi opłatami. W przypadku, gdy taki sprzeciw nie zostanie wniesiony, właściciel bez przeszkód może usunąć drzewo ze swojej posesji. Ważne postanowienie znowelizowanej ustawy zawiera art. 83f ust. 17 w/w ustawy. Zastrzega on, że jeśli w ciągu 5 lat od dokonania oględzin drzewa, właściciel uzyska pozwolenie na budowę, która związana jest z prowadzeniem działalności gospodarczej i ma być zlokalizowana w miejscu, w którym rosło usunięte drzewo, to organ, do którego wniesione było zgłoszenie dot. wycinki, nakłada na właściciela nieruchomości opłatę za usunięcie drzewa. Należy więc mieć to na uwadze, planując zagospodarowanie gruntów.

Z rad gmin zdjęta zostanie możliwość podejmowania uchwał, w których można poszerzyć katalog drzew lub krzewów, na usunięcie których nie będzie wymagane uzyskanie zezwolenia, a także katalog drzew lub krzewów, za usunięcie których nie będzie naliczana opłata oraz uchwały w sprawie wysokości stawek opłat za usunięcie zieleni (na mocy nowej ustawy w terminie do 1 miesiąca od dnia wejścia w życie nowych przepisów minister właściwy do spraw środowiska w drodze rozporządzenia określi wysokość stawek opłat oraz ich zróżnicowanie; do czasu wejścia w życie ww. rozporządzenia do ustalania opłaty za usunięcie zieleni stosowane będą maksymalne stawki określone w ustawie o ochronie przyrody, tj. 500,00 z ł/ 1 cm obwodu drzewa dla drzew i 200,00 zł / 1 m2 krzewu).

Przykładowo wskazać należy, że w przypadku, gdy w zasięgu oddziaływania prac związanych z wycinką drzew lub krzewów występują miejsca wykorzystywane przez ptaki, powinna być ona przeprowadzona poza okresem lęgowym ptaków. Okres lęgowy większości gatunków ptaków zawiera się w terminie od 1 marca do 15 października. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt w stosunku do zwierząt gatunków chronionych obowiązuje m. in. zakaz „umyślnego płoszenia lub niepokojenia w miejscach noclegu, w okresie lęgowym w miejscach rozrodu lub wychowu młodych, lub w miejscach żerowania zgrupowań ptaków migrujących lub zimujących, niszczenia, usuwania lub uszkadzania gniazd” (§ 6 ust. 1-3 ww. rozporządzenia). Naruszenie zakazów w stosunku do gatunków chronionych stanowi wykroczenie (art. 131 pkt 14 ustawy o ochronie przyrody).

Podsumowując, nowelizacja nie wprowadza drastycznych ograniczeń, które byłyby szczególnie dotkliwe dla właścicieli nieruchomości. W porównaniu do przepisów obowiązujących do końca 2016 roku są to w dalszym ciągu normy dające dużą swobodę. Ustawodawca stara się zaostrzyć regulacje dot. wycinki przede wszystkim bazując na kryterium grubości pnia drzewa, jednak nie są to zasadniczo znaczące ograniczenia. W szczególności nie zmieniono warunków odnośnie drzew szlachetnych.

 

Marcin Wika – Radca Prawny
Kancelaria CSW Więckowska i Partnerzy Radcy Prawni