W dniu 6 czerwca br. w pięknym obiekcie Hali Stulecia we Wrocławiu uczestniczyliśmy w Kongresie Firm Rodzinnych. Odbył się pod hasłem „Znaleźć Energię”. Moim zdaniem to wymowne wyzwanie, szczególnie dla firm rodzinnych, w tym małych i średnich przedsiębiorców. Proces sukcesji i problematyka kierunków rozwoju przedsiębiorstw towarzyszy mojej pracy doradczej od niemal 30 lat. Zważywszy na historię powstawania firm rodzinnych w Polsce, realia prowadzenia biznesu w zmieniającym się otoczeniu gospodarczym, z całą tą mocą szacunku do zbudowanych przez rodzinę wartości i troską o ich dalszy rozwój, przekazanie spuścizny przez seniorów, doradztwo to uwarunkowane jest specyfiką szczególną.

Wiem ile zaangażowania, między innymi Fundacji Firm Rodzinnych z Poznania, potrzebował proces legislacyjny zanim powstała ustawa o zarządzie sukcesyjnym. Dziś, zarówno w panelach Kongresu, jak i w kuluarach toczyły się rozmowy o znaczeniu ustawy, która weszła w życie 22 maja br. , ustawy z 26 stycznia br. o fundacji rodzinnej. Mówi się, że celem tej ustawy jest w szczególności dodanie do systemu prawnego instytucji fundacji rodzinnej jako podmiotu przeznaczonego do gromadzenia rodzinnego majątku i „wzmocnienie narzędzi prawnych” do przeprowadzenia sukcesji. Ustawa wprowadza zmiany do postanowień kodeksu cywilnego, ustawy Ordynacja podatkowa, ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatku dochodowym od osób prawnych i od osób fizycznych i kilku innych. Założenie fundacji rodzinnej oraz wniesienie do niej majątku przez fundatora nie będzie opodatkowane PCC i CIT. Dopiero przy przekazaniu środków beneficjentom zachodzi 15 % CIT. Możliwość prowadzenia działalności gospodarczej jest ograniczona ale obejmuje między innymi przystępowanie i uczestnictwo w spółkach handlowych, funduszach inwestycyjnych i udzielanie określonym podmiotom pożyczek. W mojej ocenie, istotne znaczenie może mieć dla beneficjentów fundacji rodzinnej, możliwość wnoszenia do niej np. akcji, z którymi wiąże się zarówno wyrażona w nich wartość spółki, jak i pozyskania wpływów z dywidendy, przy korzystnych rozwiązaniach podatkowych. Jednakże w tej krótkiej notatce pragnę zasygnalizować, że z uwzględnieniem indywidualnych uwarunkowań i sytuacji rodziny prowadzącej firmę, z wielką rozwagą należałoby te uwarunkowania uwzględnić zarówno w momencie decyzji o utworzeniu fundacji, jak i przy formułowaniu postanowień jej statutu. Należałoby mieć także na uwadze, iż jest to decyzja, która w aktualnym brzmieniu ustawy daje szereg korzystnych możliwości. Jednakże w sytuacji zaistnienia okoliczności po stronie fundacji, które miałyby zakończyć jej działanie, skutki zwłaszcza podatkowe mogą okazać się bardzo negatywne.

Nieustająco życzę firmom rodzinnym sukcesów, czerpania radości i satysfakcji z budowania wartości jakie tworzą i zasad jakie kultywują, w tym w aspekcie utrzymywania tradycji.